Kan dolaşım sistemindeki bir damardan kopan veya bir yerden başlayıp kan akışıyla taşınan bir madde parçasıdır. Kan pıhtıları olarak adlandırılır, ancak başka maddeler de olabilir. Emboli belirtileri kendini birçok şekilde gösterebilir. Emboli, kan akışının tıkandığı veya daraldığı bir artere ulaşarak, o arterin veya ona bağlı dokuların kanlanmasını engelleyebilir. Bu pıhtılar, venlerde veya kalbin içinde oluşan trombozlar sonucunda meydana gelir. Bunlar, derin ven trombozu (DVT) gibi durumlarda oluşabilir. Bacaklardaki venlerde başlayarak akciğerlere ulaşabilir. Akciğer arterlerini tıkayan bir kan pıhtısı, pulmoner emboli olarak adlandırılır. Solunum problemlerine neden olabilir.
Emboli Belirtileri Nelerdir?
Nefes darlığı: Akciğer arterlerini tıkadığı için solunum problemlerine neden olabilir. Nefes darlığı, hızlı veya sık nefes alma, göğüste sıkışma veya ağrı gibi semptomlar ortaya çıkabilir.
Göğüs ağrısı: Bu hastalık, göğüs bölgesinde ağrı veya rahatsızlık hissiyle kendini gösterebilir. Ağrı genel olarak ani ve şiddetli olabilir ve nefes alma veya hareket etmeyle artabilir.
Kalp atışında düzensizlik: Bu emboli belirtileri, kalp atışında düzensizliklere yol açabilir. Hızlı kalp atışı (taşikardi), düzensiz kalp atışı (aritmiler) veya çarpıntı gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
Pulmoner sorunu, akciğer arterlerini tıkadığı için öksürük, kanlı balgam çıkarma veya kan tükürme gibi semptomlar görülebilir.
Derin ven trombozu (DVT) sonucu oluşan bu hastalık, bacaklarda şiddetli ağrı, şişlik, kızarıklık veya sıcaklık artışına neden olabilir.
Beyne ulaştığında inme belirtilerine yol açabilir. Bunlar ortaya çıkabilecek yaygın emboli belirtileri arasındadır. Ancak her hasta farklı olabilir ve semptomlar kişiden kişiye değişebilir. Bu rahatsızlığın şüphesi durumunda derhal tıbbi yardım almak önemlidir.
Emboli Belirtileri Yaşanmasına Sebep Olan Etkenler
En yaygın türü, kan pıhtılarının damarlardan kopması ve dolaşım sistemini takip etmesidir. Derin ven trombozu gibi durumlar, bacaklardaki venlerde pıhtı oluşumuna neden olabilir. Pıhtının koparak akciğerlere ulaşması bu soruna yol açabilir.
Büyük kemik kırıkları, özellikle femur kırıkları gibi durumlarda bu tür bir rahatsızlık oluşabilir. Kırılmış kemiklerden yağın dolaşım sistemine girmesi sonucu meydana gelebilir.
Cerrahi işlemler ve travma gibi durumlarda, vücuda hava kabarcıkları girebilir. Hamilelik sırasında, anne rahmindeki amniyotik sıvının dolaşım sistemine geçmesi sonucu gelişebilir. Bazı kanserler, tümör hücrelerinin dolaşım sistemine yayılmasına ve oluşumuna neden olabilir.
Enfeksiyonların sebep olduğu pürülan (iltihaplı) materyaller, kan dolaşımına geçerek oluşturabilir. Bu etkenler, emboli belirtileri oluşumunu tetikleyebilen durumları temsil etmektedir.
Emboli Tedavisi
Emboli tedavisi, embolinin tipine, yerine ve ciddiyetine bağlı olarak değişir. Emboli, kan damarlarında dolaşan bir kan pıhtısının (embolus) vücudun başka bir yerindeki bir damarı tıkaması durumudur. Bu durum, akciğerlerde, beyinde veya bacaklardaki derin venlerde gerçekleşebilir.
Antikoagülanlar, emboli tedavisinde ve önlenmesinde anahtar role sahip ilaçlardır. Bu ilaçlar, kanın pıhtılaşma yeteneğini azaltarak mevcut pıhtıların büyümesini önler ve yeni pıhtı oluşumunu engeller.
Heparin ve Warfarin gibi ilaçlar, en yaygın kullanılan antikoagülanlardandır. Daha yeni oral antikoagülanlar da bulunmaktadır. Bunlar rutin kan testi gerektirmeden kullanılabilir.
Trombolitik tedavi, özellikle hayati organları etkileyen ciddi emboli durumlarında kullanılır. Bu tedavi, kan pıhtılarını doğrudan çözmek için güçlü ilaçlar kullanır.
Pulmoner emboli veya kalp krizi gibi durumlarda uygulanabilir. Ancak, kanama riski nedeniyle dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Embolektomi, ilaç tedavisine yanıt vermeyen ciddi vakalarda kullanılan prosedürdür. Bu işlem, pıhtının doğrudan çıkarılmasını içerir.
Tedavi, hastanın genel sağlık durumu, emboli belirtileri, yeri ve ciddiye gibi birçok faktöre bağlıdır. Tedavi sürecinde multidisipliner bir yaklaşım gerekebilir. Bu nedenle çeşitli uzmanlık alanlarından doktorların görüşleri önem taşır.
